25 jaar na de dood van Tinguely, vervaardiger van kinetische kunst, opent het Stedelijk Museum te Amsterdam de tentoonstelling “Machinespektakel”, de grootste tentoonstelling over Tinguely in Nederland ooit.
Jean Tinguely (1925 – 1991) staat bekend als één van de grootste kunstenaars wat kinetische kunst betreft, oftwel “bewegende kunst”. De Zwitser kreeg bekendheid door abstracte werken van onder andere Malewich en Miló na te bootsen en te laten bewegen. Vrijdag 30 september werd de tentoonstelling onder grote media-aandacht geopend.
De collectie wordt op chronologische en thematische wijze tentoongesteld. Het start bij de vroege sculpturen en tekeningen van Tinguely, waarin de invloed van het Russische suprematisme goed terug te vinden is. Tinguely struinde afvalbergen af op zoek naar bruikbaar materiaal voor zijn machines. Door het roest en de ruwe afwerking doen de kunstwerken futuristisch en lichtelijk dreigend aan.
Het Stedelijk Museum heeft ervoor gekozen de fragiele constructies te presenteren als ze bedoeld zijn: bewegend. Voor ieder object staat een rode knop, waarmee de museumbezoeker de machines zelf in werking kan zetten. Een goede doch gedurfde keuze van het museum: sommige machines zijn dusdanig fragiel dat ze gemakkelijk beschadigen. Daarom kunnen de machines maar eens per zoveel minuten eventjes aangezet worden, wat een mooie middenweg is.
De teksten op de wanden zijn duidelijk en helder. De audiotour is ook bijzonder goed van opzet: de bezoeker kan zelf kiezen of achtergrondinformatie, gegeven door bijvoorbeeld de conservator, gewenst is. Aan de ene kant wordt de bezoeker goed geïnformeerd, aan de andere kant kan de bezoeker zich verwonderen over de geweldige installaties.
Bijzondere aandacht voor kunstenares, en vrouw van Tinguely, Niki de Saint Phalle. Deze kunstenares en beeldhouwster uit Frankrijk maakte gigantische sculpturen in gips, polyester en andere materialen, die zij in felle kleuren beschilderde. Ook maakten Tinguely en De Saint Phalle gesamtkunstwerken: gigantische vrouwenfiguren van De Saint Phalle waarin kinetische werken van Tinguely waren verstopt. Van een expositie in Stockholm zijn levensgrote foto’s te zien.
Het is niet de eerste keer dat het Stedelijk Museum een tentoonstelling over Tinguely heeft. In het verleden zijn er een paar gehouden. Tinguely en Stedelijk hebben altijd een goede band gehad, getuige de werken die Tinguely voor de voormalige museumvijver maakte. Er is correspondentie te lezen tussen conservatoren, museumdirecteuren en Tinguely en ook zijn diverse recensies uit de media in te zien.
Machinespektakel is een fascinerende tentoonstelling waarbij de zintuigen voortdurend worden geprikkeld. De tentoonstelling loopt nog tot 5 maart 2017. Voor de tentoonstelling geldt een toeslag. Voor meer informatie en tickets, bezoek de website van het Stedelijk Museum.
Bas Visscher
1 reactie